Niektórzy dorośli nie potrafią zrozumieć, dlaczego dziecko zdolne, myślące, nie potrafi płynnie czytać (znając litery), gubi sens czytanego tekstu, a pisze tak brzydko i tak myli i przestawia litery, że czasem odczytać własnego pisma.
Specyficzne trudności w nauce czytania i pisania obejmują dysortografię – niemożność nabywania umiejętności poprawnego pisania, oraz dysgrafię – nieprawidłowy poziom graficzny pisma. Zaburzenia analizatora wzrokowego powodują mylenie liter o podobnym kształcie graficznym tj. ; b-p, d-g, a-o, u-w. Przy przepisywaniu dzieci popełniają błędy: opuszczanie liter lub części wyrazu, gubienie linijek, przestawianie liter, cyfr, a także uporczywe błędy ortograficzne.
Jak pracować z dzieckiem? Ćwiczenia w pisaniu i czytaniu powinny być prowadzone systematycznie, najlepiej codziennie, a przynajmniej co drugi dzień, ale nie długotrwałe. Głośne czytanie nie może trwać dłużej niż 10-15 minut, pisanie powinno być również krótkotrwałe. Razem czytanie i pisanie nie może przekraczać 35 minut!
Ćwiczenia w pisaniu i czytaniu powinny być procesem wieloetapowym. Pierwszy krok to ćwiczenia ogólnej sprawności ruchowej:
Kolejnym etapem są ćwiczenia sprawności manualnej do których zaliczamy:
Potem przechodzimy do ćwiczeń graficznych, które obejmują:
Następny krok stanowią ćwiczenia usprawniające funkcje wzrokowe i orientację przestrzenną:
Kolejnym etapem są ćwiczenia analizatora słuchowego (wspomagające naukę czytania i pisania):
Ostatnim etapem w nauce czytania i pisania są ćwiczenia analizy i syntezy słuchowej:
Kiedy dziecko ma już utrwaloną znajomość alfabetu można przejść do czytania i pisania. Najpierw zaczynamy od sylab dwuliterowych (‘do’, ‘na’, ‘pa’, ‘la’), potem wyrazów dwusylabowych (do – mek, ta – ma, bu– ty), dopiero później trzyliterowych (kot, nos, noc, las) i wyrazów wielosylabowych, wyrażeń i zdań. Pomocne w nauce czytania jest wspólne czytanie na głos, dziecko powinno czytać głośno a dorosły ciszej. Przydatne są również książki z dużym drukiem, krótkimi tekstami, obrazkami dobrze ilustrującymi treść). Podczas czytania zadajemy dziecku pytania o treść prowokując do streszczenia przeczytanego tekstu.
W przypadku nasilonych trudności należy poddać dziecko diagnozie w Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej, a w razie potrzeby skierować na terapię pedagogiczną, w ramach której stosuje się zajęcia korekcyjno – kompensacyjne.
